-
1 галәм
I сущ.1) ко́смос, вселе́нная; мир || косми́ческийгаләмгә очу — полёт в ко́смос
галәм төзелеше — строе́ние вселе́нной
галәм яратылышы — происхожде́ние ми́ра
галәм киңлеге — косми́ческое простра́нство
2)а) мир; челове́чество; соо́бществобөтен галәм тынып калды — зати́х весь мир
бөтен галәмне хәйран итү — удиви́ть весь мир (всё челове́чество)
бу эшкә галәм ни әйтер — что ска́жет на э́то мирово́е соо́бщество
б) уст. наро́д, лю́ди; круг люде́йдин галәме — свяще́нники, церко́вные лю́ди
шәкерт галәме — шаки́рды
сәүдә галәме — лю́ди, занима́ющиеся торго́влей
хайваннар галәме — живо́тный мир, фа́уна
үсемлекләр галәме — расти́тельный мир, фло́ра
әкиятләр галәме — мир ска́зок
4) перен. жизнькызлык галәме — де́вичья жизнь; быть де́вушкой
II нареч.; диал.; см. галәмәткызлык галәменнән чыгу — проща́ться с де́ви́чьей жи́знью; прекрати́ть де́ви́чью жизнь
галәм эш эшләнгән — сде́лано о́чень мно́го
галәм күп — сли́шком мно́го
-
2 мир
I м1) ( вселенная) галәм, дөнья, җиһан2) ( Земной шар) дөнья, Җир йөзе; Җир шары3) ( люди) кешелек дөньясы, халык4) ( общество) җәмгыять, дөнья5) дөнья6) (сфера деятельности, среда) мохит, җәмәгатьчелектеатральный мир — театр. дөньясы
7) ( сельская община) җыен, мир8) уст. ( земная жизнь) тормыш, фани дөнья•- оказаться отрезанным от мира
- всем миром
- не от мира сего
- сильные мира сего
- великие мира сего
- уйти в лучший мир
- уйти в иной мир
- уйти в другой мир
- переселиться в лучший мир
- переселиться в иной мир
- переселиться в другой мир
- ходить по миру••на миру и смерть красна — посл. ил белән үлем дә куркыныч түгел
II мс миру по нитке - голому рубашка — посл. ≈≈ ил төкерсә, күл булыр
1) дуслык, татулык2) тынычлык3) солых, тынычлык договоры; килешү, килешү договоры•- мир праху твоему
- мир тебе
- с миром отпустить
См. также в других словарях:
дөнья — 1. Материянең бер бөтен тәшкил иткән барлык формалары; галәм 2. Галәмнең бер өлеше башка д. лар бардыр 3. Җир шары; Җир планетасындагы нәрсәләрнең барсы 4. Чолгап тора торган барлык табигать, тирәлек д. яшәрә 5. Тирәлекнең, табигатьнең,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
